تاریخچه شهر نوش آباد

تاریخچه شهر نوش آباد

شهر نوش آباد از توابع بخش مرکزی شهرستان آران و بیدگل از استان اصفهان در ارتفاع 900 متر از سطح دریا و به مختصات جغرافیایی 26˚51 طول و05˚34 عرض و در فاصله 5/7 کیلومتری از شهر تاریخی کاشان و 5/2 کیلومتری از شهر تاریخی آران و بیدگل واقع شده است. این شهر دارای آب و هوای گرم و خشک در تابستان و سرد و خشن در زمستان است . نوش آباد دارای 31 هکتار بافت تاریخی و طبق سرشماری سال 1385 دارای 10476 نفر جمعیت است .

آنگونه که در کتاب تارخ قم (نوشته شده در سال 378 هـ ق) آمده است " انوشاباد این دیه را از بهر آن بدین نام کردند که یکی از اکاسره (ساسانیان) بدان ناحیت بگذشت به چشمه که آنجاست فرود آمد و آن چشمه و موضع را خوش یافت بفرمود تا به آنجا دیهی بنا نهاد و انوشاباد نام کردند." معماری دست کند اویی (شهر زیر زمینی) که بی شک، شهر پیش از آن شکل گرفته ، محلی برای اختفا در ادوار گذشته بوده و نشان از وجود ناامنی در منطقه و تفکر هوشمندانه ساکنان آن است. این معماری به صورت دالانهای تو در تو در کل زیر سطح شهر و حتی فراتر از آن در دوران ساسانی و اوایل دوران اسلام گسترده شده است و در نوع خود اثری کم نظیر و شایسته بررسی گسترده و ثبت در فهرست میراث جهانی است .قلعه خشتی متعلق به دوره سلاجقه و از جنس خشت خام و گل به مساحت یک هکتار و دارای 9 برج دیده بانی است .این قلعه که نظامی بوده در اعصار بعدی ، کاربری مسکونی پیدا کرده است .

مسجد جامع عتیق با مناره بلند و پر هیبتش در بخش مرکزی شهر تاریخی و در مجاورت محلی به نام تخته گاه قرار دارد. آنگونه که مردم می گویند در ابتدا این مکان آتشکده بوده و پس از اسلام به مسجد تغییر یافته ولیکن در این باره هیچگونه سند مکتوبی وجود ندارد و پژوهشی نیز صورت نگرفته است.

تخته گاه محلی است است که اهالی شهر می گویند زمانی بارگاه انوشیروان بوده و زنجیری داشته که یک سرش به آسمان وصل بوده و اگر گناهکاری دست به این زنجیر می گرفت و به بیگناهی خود قسم می خورد به آسمان می رفت متاسفانه این مکان حفاظت نشده است. این باور مردم با روایت تاریخ قم راجع به نوش آباد نیز سازگاز است.

آیین نوش آباد که امروز نیز زنده و پویا در میان مردم بر آن اصرار فراوان می شود نشان از علاقه طولانی این مردم بر مذهب شیعه و اعتقاد قلبی شان است که از آن جمله می توان به کاروان هشتم محرم ، مراسم تاسوعا ، مراسم عاشورا ، مراسم روز یازدهم ، مراسم روز دوازدهم ، مراسم کتل برداری ، مراسم کشته برداری ، مراسم ایام فاطمیه ، سقاخوانی ، هوربابایی ، انواع نذورات(غذاهای سنتی) اشاره نمود.

منطقه کویری نوش آباد که دارای آثار متعدد تاریخی همچون قلاع گوناگون با نامهای جلال آباد ، فخر آباد ، دی مورچون ، سی زان ، شجاع آباد ، فیض آباد و وزیر و پوشش گیاهی خاکی مناسب جهت فعالیت های گردشگری است.

از صنایع دستی قدیم شهر مانند جولابافی ، شعر بافی و پرورش کرم ابریشم اثری برجا نمانده ولی قالی بافی کماکان در چرخه اقتصادی و اجتماعی مردم نقش دارد.

نوش آباد علاوه بر آثار ذکر شده دارای ابنیه مذهبی همچون مسجد علی (بنا گردیده در دوران سلاجقه) ، زیارت فیض آباد و پل تاریخی اسحاق آباد و چندین رشته قناتی و از همه مهمتر مردمانی سخت کوش و فداکار است که نوید از آینده ی موفق برای آن دارد