سه آتشکده مهم شهر کاشان

آتشکدهٔ خرم دشت در ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی کاشان در کنار روستای خرم دشت قرار گرفته است. این چهارطاقی بر چهار پایهٔ اصلی، چهارطاقی شامل بر بخش زیرین دیوار سنگی به قطر ۸۰ سانتی متر و فاصلهٔ ۵/۲ متری چهار سوی پایه ها است. آتشکدهٔ خرم دشت از آثار دوران ساسانی است. این بنا از سنگ وگچ ساخته شده و به دوره ساسانی تعلق دارد. دور تا دور آتشکده را یک دهلیز فرا گرفته. این آتشکده شبیه بنای چهار طاقی نیاسر می باشد ( با این تفاوت که فاقد سقف است و سنگهای به کار رفته در آن متفاوت از چهار طاقی نیاسر می باشند و دچار تخریب و ویرانی های بسیاری شده. وجود آتشکده های نیاسر، خرمدشت و نطنز، اشارات مولف تاریخ قم به مناطق باستانی چون نیاسر و نوش آباد، اخباری مربوط به یک شهرک دوره ساسانی به نام سارویه درمنطقه کاشان که به گزارش تاریخ نویسان تا دوره اولیه اسلامی نیز آثاری از آن برجای بوده است همگی گواهی بر این مدعاست.

آتشکده نیاسر کاشان یکی از آثار باارزش تاریخی شهر نیاسر است که به نام آتشکده ساسانی نیاسر نیز شناخته می شود. اگر به جاذبه های تاریخی ایران زمین علاقه مند هستید یکی دیگر از شگفتی هایی که باید حتما از آن دیدن کنید آتشکده نیاسر است.

آتشکده چهارطاقی نیاسر در نزدیکی چشمه اسکندریه واقع شده و به دلیل منطقه گردشگری آن، مورد حمایت و توجه ویژه گردشگران و باستان شناسان قرار گرفته است

آتشکده نیاسر در کاشان جزو آثار مهم از دوران ساسانیان می باشد چرا که می توان از این آتشکده نوع آداب و رسوم و ساخت و ساز آن دوران را بیشتر درک کرد.

چهارتاقی نیاسر جزو معروفترین چهارتاقی های جهان به شمار می رود. پژوهشگران معتقد هستند که این بنا به دو دوران می تواند تعلق داشته باشد؛ یا اواخر دوران اشکانی و یا دوران ساسانی

آتشکده نیاسر در نوع خود کاربری های گوناگونی داشته و از آن رو که دوره های متفاوتی را نیز به خود دیده، بنایی حیرت آور است. از جمله کاربری های این بنا راهیابی، آتشگاه، بنای یادبود و قبر بزرگان می باشد.

آتشکده چهارتاقی نیاسر کاشان به دلیل اهمیت فراوان در تاریخ 1317 و با شماره ثبت 316 به ثبت آثار ملی ایران رسیده است. در سال 1380 منجم و پژوهشگر رضا مرادی غیاث آبادی در کتاب خود اینگونه می نویسد که آتشکده نیاسر بنا به فرضیات یک تقویم آفتابی نیز می باشد که شاخص اندازه گیری زمان است. در آغاز هر فصل، طلوع و غروب در یکی از روزنه های آن دیده می شود و با توجه به این موضوع در آن ایام علاوه بر کاربری های بالا، تقویم فصلی و ماهی نیر بوده است

معماری آتشکده نیاسر ظاهری ساده دارد اما در باطن آن می توان موارد گوناگونی را یافت که این آتشکده براساس محاسبات و تصمیمات دقیقی طراحی و ساخته شده است. بنایی چهارطاقی که بر روی یک صفه با چهار پایه قطور بنا شده و از چهار طرف طاق هایی مشابه یکدیگر دارد. گنبدی که بر روی یک پایه کوچکتر از سقف طاق ها قرار گرفته است.