سقف زیبای آب انباری مرکزی قدمت صفوی
جمعه, ۲۲ تیر ۱۳۹۷، ۰۹:۳۶ ق.ظ

اب انبار مرکزی شهر نوش آباد بزرگترین آب انبار شهر محسوب میشود با ارتفاع 14/50 متر از کف تا سقف . تا ارتفاع 11 متر این فضا که تا خط ساروج هست ظرفیت آب بوده که آب مورد نیاز آب انبار های شهر نوش آباد از پایاب ها قنات های اطراف تامین میشده که شاید مسیری حدود 3 کیلومتر تا 4کیلومتر با آب انبار ها فاصله داشته است و ظرفیت آب در حدود یک میلیون چهارصد تا یک میلیون چانصد هزار لیتر آب یا 15 هزار متر مکعب آب . جالبی و قشنگی این ماجرا این هست که ابی که تو این محیط ذخیره میشد تا سه سال مورد استفاده مردم قرار میگرفته و در این مدت نتنها اب بو میگرفته و یا خزه میگرفته و بلکه یک آب تمییز- سالم و کاملا بهداشتی بوده است. در حالی که امروزه آب اشامیدنی ما کلر داره با این وجود امکان بوگرفتن هست ولی این آب تا سه سال متوالی که در اختیار مردم بوده کیفیت خودشو همچنان داشته یکی از دلایلش تاریک بودن محیط مخزن بوده دومین دلیل وجود داشتن دو بادگیر که باعث میشده هوای خنک از یک بادگیر وارد محزن بشه و هوای گرم و فشرده از بادگیر بعدی خارج بشه در واقع بادگیر ها کشنده و مکنده هوا هستن .سومین دلیل وجود سقف آب انبار هست که ما محلی ها بهش میگیم حوت آب انبار . این سقف گنبدی شکل هست که باعث میشه زاویه تابش خورشید مایل باشه و همیشه نیمی از سقف سایه باشه که خودش باعث خنک شدن مخزن میشده و از طریف دیگه به خاطر گنبدی شکل بودن و کمانی شکل بودن سقف باعث چرخش بهتر هوا میشده که باز خودش عاملی میشده که آب از حالت راکد بودن خارج بشه به قولی موج آب رو داشته باشه . حالا برای اینکه این آب تو این محیط بسته بو و باکتری نگیره از کیسه های زغال استفاده میکردن و این کیسه های زغال از سقف اب انبار اویزان میشد و در مرحله اخر 500 سال پیش که قدمت اب انبار بوده کلر نبوده و برای ضد عقونی کردن اب از اهک و نمک استفاده میشده بعد از اون که سیستم تصویه اب اجرا میشد از کف مخزن 30 سانتی اومدن بالا یک لوله سفالیبه طول 1/50 متر به بیرون انتقال دادن و توسط شیر های اهرم مانندی که بود مردم ما یک اب تمییز سالم و کاملا بهداشتی رو نوش حان میکردند و 30 سانتی متر ابیکه باقی میمانند که رسوبات خاک بوده رو یک لوله هم سطح به کف کخزن میزدند برای تخلیه این اب باقی مانده . جنس تمام اب انبار از خشت پخته و ملات بین خشت ها ساروج بوده . ساروج از اهک خاک رس الیاف گیاهی یا گل های نی و الیاف حیوانی مثل پشم شتر و گوسفند خاکستر . و سفیده تخم مرغ استفاده میشده که هر چی داخل اب قرار میگیره هم استقامت بنا حفظ میشده و هم مانع هدر رفت اب میشده است
۹۷/۰۴/۲۲