بازدید از فضای درون شهر زیر زمینی

بازدید گردشگران از قلعه خشتی

بازید اشکان خطیبی از مجموعه شهر زیر زمینی در نوروز 91

سقف زیبای آب انباری مرکزی قدمت صفوی

اب انبار مرکزی شهر نوش آباد بزرگترین آب انبار شهر محسوب میشود با ارتفاع 14/50 متر از کف تا سقف . تا ارتفاع 11 متر این فضا که تا خط ساروج هست ظرفیت آب بوده که آب مورد نیاز آب انبار های شهر نوش آباد از پایاب ها قنات های اطراف تامین میشده که شاید مسیری حدود 3 کیلومتر تا 4کیلومتر با آب انبار ها فاصله داشته است و ظرفیت آب در حدود  یک میلیون چهارصد تا یک میلیون چانصد هزار لیتر آب  یا 15 هزار متر مکعب آب . جالبی و قشنگی این ماجرا این هست که ابی که تو این محیط ذخیره میشد تا سه سال مورد استفاده مردم قرار میگرفته و در این مدت نتنها اب بو میگرفته و یا خزه میگرفته و بلکه یک آب تمییز- سالم  و کاملا بهداشتی بوده است. در حالی که امروزه آب اشامیدنی ما کلر داره  با این وجود امکان بوگرفتن  هست  ولی این آب تا سه سال متوالی که در اختیار مردم بوده کیفیت خودشو همچنان داشته  یکی از دلایلش تاریک بودن محیط مخزن بوده  دومین دلیل وجود داشتن دو بادگیر  که باعث میشده هوای خنک از یک بادگیر وارد محزن بشه و هوای گرم و فشرده از بادگیر بعدی خارج بشه در واقع بادگیر ها کشنده و مکنده هوا هستن .سومین دلیل وجود سقف آب انبار هست که ما محلی ها بهش میگیم حوت آب انبار . این سقف گنبدی شکل هست که باعث میشه زاویه تابش خورشید مایل باشه و همیشه نیمی از سقف سایه باشه که خودش باعث خنک شدن مخزن میشده و از طریف دیگه به خاطر گنبدی شکل بودن و کمانی شکل بودن سقف  باعث چرخش بهتر هوا میشده که باز خودش عاملی میشده که آب از حالت راکد بودن خارج بشه به قولی  موج آب رو  داشته باشه .  حالا برای اینکه  این آب تو این محیط بسته بو و باکتری نگیره از کیسه های زغال استفاده میکردن و این کیسه های زغال از سقف اب انبار اویزان میشد و در مرحله اخر 500 سال پیش که قدمت اب انبار بوده کلر نبوده و برای ضد عقونی کردن اب از اهک و نمک استفاده میشده  بعد از اون که سیستم تصویه اب اجرا میشد از کف مخزن 30 سانتی اومدن بالا یک لوله سفالیبه طول 1/50 متر به بیرون انتقال دادن و توسط شیر های اهرم مانندی که بود مردم ما یک اب تمییز سالم و کاملا بهداشتی رو نوش حان میکردند و 30 سانتی متر ابیکه باقی میمانند که  رسوبات خاک بوده رو یک لوله هم سطح به کف کخزن میزدند برای تخلیه این اب باقی مانده . جنس تمام اب انبار از خشت پخته و ملات بین خشت ها ساروج بوده . ساروج از اهک خاک رس الیاف گیاهی یا گل های نی و الیاف حیوانی مثل پشم شتر و گوسفند خاکستر . و سفیده تخم مرغ استفاده میشده که هر چی داخل اب قرار میگیره هم استقامت بنا حفظ میشده و هم مانع هدر رفت اب میشده است

نمایی از فضای درون شهر زیر زمین

نمایی از درون فضای شهر زیر زمینی

 

دعوت دوستان به کانال تلگرام

سلام و درود

از  همه ی دوستان که از این وبلاگ دیدن کردن کمال تشکر را دارم و ممنون از تک تکتون   امیدوارم مطالب این وبلاگ برای  شما  دوستان مفید  بوده باشد. از انجا که بنده تازه این وبلاگ رو ایجاد کردم سعی کردم تا  مطالبی که شهرم کویر نوش اباد میگذارم مفید باشد. و برای مکمل شدن وبلاگم کانالی ذر تلگرام ایجاد کردم .که به  جامع بودن این وبلاگ کمک خواهد کرد.شما دوستان در قسمت جست وجو تلگرام  اسم دیار کهن رو نوشته وجست وجو رو شروع کنید و مستقیم وارد کانال تلگرام ما  میشوید .یا از طریق anooshabadk تشکر  در کنار کانال ها و گروهای مختلف تلگرام . بودن در این کانال باعث افتخار و خوشحالی بنده است.

از انجا که بنده راهنمای گردشگری هستم .و به نوعی لیدر شهر زیر زمینی هستم کانال رو ایجادکردم تا توسظ عکس ها و فیلم هایی  که میگذارم .و همچنن زمان بازید از مجموعه و بهای بلیط واز همه مهمتر  قابل دسترس بودن  اطلاعات  برای همه.

با تشکر راهنمای گردشگری

کهن شهر دیار اشنا شهر نوش آباد

شهر 'نوش آباد' از جمله مناطق باستانی و تاریخی است که در شمال استان اصفهان و به فاصله پنج کیلومتری از کاشان، شهر تپه های باستانی سیلک قرار گرفته که هنوز نشانه های اعجاز هنر مردمانی از دوره های سلجوقی تا قاجار را با خود به امانت دارد.

کتیبه های مناره مسجد جامع و محراب گچ بری مسجد امام علی (ع)، نشان از اهمیت تاریخی این شهر دارد، اما شهر زیر زمینی نوش آباد، با معماری دست کن، یکی از آثار شگفت انگیز ایران و جهان است که زندگی در زیر نور چراغ های پیه سوز داخل آن، به مثابه زندگی در شهر سایه هاست.

وسعت این اثر باستانی که از عمق چهار متری شروع شده و تا عمق 16 متری ادامه دارد هنوز مشخص نیست، اما بنا به شواهد موجود و گفته شهروندان کهنسال، تا غار ریس در شهر سبز 'نیاسر' از توابع شهرستان گسترش داشته است. آثار معماری بدست آمده تاکنون در سه طبقه، شامل راهروهای باریک به همراه اتاق های چهار گوش با طاقچه های ایجاد شده در دیوارهاست و ارتباط بین طبقات بوسیله چاه های عمودی حفر شده با عمق پنج تا هتف متر است که با توجه به آثار و شواهد بدست آمده، تاریخ ایجاد معماری دست کن نوش آباد به دوره ساسانی می رسد.

نوش آباد همچون دیگر شهرهای این منطقه از مناطق قدیمی ایران بشمار می‌آید. اما آنچه که شهر نوش آباد را بر سر زبان‌ها انداخته وجود شهر زیرزمینی در آن است که بسیاری از علاقه مندان به تاریخ، هنر و باستان شناسی را به آنجا کشانده است.

** رویایی که فقط در حد تصور بود **

ورودی شهر زیرزمینی نوش آباد، راهرویی باریک به اندازه یک نفر است، زمانی که به داخل شهر وارد شوی، بوی خاک مرطوب به مشام می‌رسد. دالان‌های تنگ با ارتفاعی کمتر از یک انسان ایستاده، تو را به بخش‌های داخلی شهر می‌رسانند. فضاهای در نظر گرفته شده برای شهر در حد فضاهای ضروری است و سیستم تهویه‌ آن بر اساس اختلاف فشار هوا با سطح زمین کار می‌کند که گردش و تصفیه هوا برای تنفس در آن را امکان پذیر می سازد. حجره‌های کوچک ‌به ابعاد دو متر در دو متر، سرویس‌های بهداشتی ابتدایی، فضاهای پناهگاهی، تونل‌های ارتباطی و تهویه هوا و چاه‌های آب از جمله‌ فضاهای این شهر زیرزمینی است.

می گویند، در زمان حمله‌ مغولان از این شهر بطور گستره‌ای استفاده می‌شده است. اگرچه بسیاری از جزییات شهر در اثر نفوذ سیلاب و مرور زمان نابود شده اند ولی سفالینه‌های پیدا شده به یک هزار و 800 سال پیش و زمان ساسانیان برمی‌گردد و تا زمان قاجاریه مورد استفاده بوده است. به مرور زمان و استفاده نکردن‌، این شهر بدست فراموشی سپرده شد و به علت نفوذ سیلاب نشانه‌های این شهر نابود شده بودند.

مرحوم دهخدا، نوش آباد را از ریشه 'انوشه' به معنی بی‌زوال و جاویدان و بی‌مرگ دانسته و از آن به عنوان جایی که خوش و خرم است و روان جاویدی دارد، یاد کرده است.

روان جاودانه نوش آباد، آثار تاریخی فراوانی است که تاکنون فقط 30 اثر آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

'مسجد جامع عتیق'، از آثار دوره سلجوقی است که پس از مسجد جامع و قلعه جلالی کاشان قدیمی ترین اثر تاریخی دوران اسلامی این منطقه است. این مسجد شامل مناره، دو صفه جنوبی و شمالی، شبستان، جلوخان و سه در تاریخی است. این اثر با شماره 2015-19/2/1377 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است .

مسجد 'امام علی(ع)' از آثار دوره مغول، قلعه خشتی 'سی زان' با وسعتی بیش از یک هکتار به جای مانده از دوره های سلجوقی و تیموری، بقعه 'امامزاده محمد' و بقعه مخروطی شکل فیروزه ای آن مربوط به دوره صفویه، از جمله مکانهای دیدنی نوش آباد است.

'پل تاریخی اسحاق آباد' که از آثار دوره سلجوقی است، قلعه ها و آب انبارهای متعدد زیبای دوره صفویه و طبیعت زیبای کویر، افزون بر قرار گرفتن در مسیر جاده ترانزیت شمال - جنوب کشور، نوش آباد را به یکی از مقاصد گردشگران داخلی و خارجی تبدیل کرده است.

شهر نوش آباد با 12 هزار نفر جمعیت از توابع آران و بیدگل در سه کیلومتری این شهرستان و پنج کیلومتری شمال کاشان قرار دارد.

 

 

 

 

توضیحات جامع درباره شهر زیر زمینی نوش آباد

شهر زیرزمینی (اویی) یا اوئی شهر زیرزمینی تاریخی واقع در زیر بافت کنونی شهر نوش‌آباد از بخش مرکزیشهرستان آران و بیدگل است که در مجموعه تاریخیآب‌انبار چاله‌سی نوش‌آباد قرار دارد. این مجموعه قدمتی ۱۵۰۰ ساله داشته و به دوره ساسانیان (صدر اسلام) تا دوره صفوی مربوط می‌گردد.^[۱]

شهر نوش‌آباد پایتخت انوشیروان پادشاه ساسانی می‌باشد که در شمال شهر کاشان و در غرب شهر آران و بیدگل و در ۱۰ کیلومتری کاشان قرار دارد.^[۲]

این اثر در تاریخ ۸ مرداد ۱۳۸۵ با شمارهٔ ثبت ۱۵۸۱۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است

تاریخچه شهر نوش آباد

تاریخچه شهر نوش آباد

شهر نوش آباد از توابع بخش مرکزی شهرستان آران و بیدگل از استان اصفهان در ارتفاع 900 متر از سطح دریا و به مختصات جغرافیایی 26˚51 طول و05˚34 عرض و در فاصله 5/7 کیلومتری از شهر تاریخی کاشان و 5/2 کیلومتری از شهر تاریخی آران و بیدگل واقع شده است. این شهر دارای آب و هوای گرم و خشک در تابستان و سرد و خشن در زمستان است . نوش آباد دارای 31 هکتار بافت تاریخی و طبق سرشماری سال 1385 دارای 10476 نفر جمعیت است .

آنگونه که در کتاب تارخ قم (نوشته شده در سال 378 هـ ق) آمده است " انوشاباد این دیه را از بهر آن بدین نام کردند که یکی از اکاسره (ساسانیان) بدان ناحیت بگذشت به چشمه که آنجاست فرود آمد و آن چشمه و موضع را خوش یافت بفرمود تا به آنجا دیهی بنا نهاد و انوشاباد نام کردند." معماری دست کند اویی (شهر زیر زمینی) که بی شک، شهر پیش از آن شکل گرفته ، محلی برای اختفا در ادوار گذشته بوده و نشان از وجود ناامنی در منطقه و تفکر هوشمندانه ساکنان آن است. این معماری به صورت دالانهای تو در تو در کل زیر سطح شهر و حتی فراتر از آن در دوران ساسانی و اوایل دوران اسلام گسترده شده است و در نوع خود اثری کم نظیر و شایسته بررسی گسترده و ثبت در فهرست میراث جهانی است .قلعه خشتی متعلق به دوره سلاجقه و از جنس خشت خام و گل به مساحت یک هکتار و دارای 9 برج دیده بانی است .این قلعه که نظامی بوده در اعصار بعدی ، کاربری مسکونی پیدا کرده است .

مسجد جامع عتیق با مناره بلند و پر هیبتش در بخش مرکزی شهر تاریخی و در مجاورت محلی به نام تخته گاه قرار دارد. آنگونه که مردم می گویند در ابتدا این مکان آتشکده بوده و پس از اسلام به مسجد تغییر یافته ولیکن در این باره هیچگونه سند مکتوبی وجود ندارد و پژوهشی نیز صورت نگرفته است.

تخته گاه محلی است است که اهالی شهر می گویند زمانی بارگاه انوشیروان بوده و زنجیری داشته که یک سرش به آسمان وصل بوده و اگر گناهکاری دست به این زنجیر می گرفت و به بیگناهی خود قسم می خورد به آسمان می رفت متاسفانه این مکان حفاظت نشده است. این باور مردم با روایت تاریخ قم راجع به نوش آباد نیز سازگاز است.

آیین نوش آباد که امروز نیز زنده و پویا در میان مردم بر آن اصرار فراوان می شود نشان از علاقه طولانی این مردم بر مذهب شیعه و اعتقاد قلبی شان است که از آن جمله می توان به کاروان هشتم محرم ، مراسم تاسوعا ، مراسم عاشورا ، مراسم روز یازدهم ، مراسم روز دوازدهم ، مراسم کتل برداری ، مراسم کشته برداری ، مراسم ایام فاطمیه ، سقاخوانی ، هوربابایی ، انواع نذورات(غذاهای سنتی) اشاره نمود.

منطقه کویری نوش آباد که دارای آثار متعدد تاریخی همچون قلاع گوناگون با نامهای جلال آباد ، فخر آباد ، دی مورچون ، سی زان ، شجاع آباد ، فیض آباد و وزیر و پوشش گیاهی خاکی مناسب جهت فعالیت های گردشگری است.

از صنایع دستی قدیم شهر مانند جولابافی ، شعر بافی و پرورش کرم ابریشم اثری برجا نمانده ولی قالی بافی کماکان در چرخه اقتصادی و اجتماعی مردم نقش دارد.

نوش آباد علاوه بر آثار ذکر شده دارای ابنیه مذهبی همچون مسجد علی (بنا گردیده در دوران سلاجقه) ، زیارت فیض آباد و پل تاریخی اسحاق آباد و چندین رشته قناتی و از همه مهمتر مردمانی سخت کوش و فداکار است که نوید از آینده ی موفق برای آن دارد

سه آتشکده مهم شهر کاشان

آتشکدهٔ خرم دشت در ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی کاشان در کنار روستای خرم دشت قرار گرفته است. این چهارطاقی بر چهار پایهٔ اصلی، چهارطاقی شامل بر بخش زیرین دیوار سنگی به قطر ۸۰ سانتی متر و فاصلهٔ ۵/۲ متری چهار سوی پایه ها است. آتشکدهٔ خرم دشت از آثار دوران ساسانی است. این بنا از سنگ وگچ ساخته شده و به دوره ساسانی تعلق دارد. دور تا دور آتشکده را یک دهلیز فرا گرفته. این آتشکده شبیه بنای چهار طاقی نیاسر می باشد ( با این تفاوت که فاقد سقف است و سنگهای به کار رفته در آن متفاوت از چهار طاقی نیاسر می باشند و دچار تخریب و ویرانی های بسیاری شده. وجود آتشکده های نیاسر، خرمدشت و نطنز، اشارات مولف تاریخ قم به مناطق باستانی چون نیاسر و نوش آباد، اخباری مربوط به یک شهرک دوره ساسانی به نام سارویه درمنطقه کاشان که به گزارش تاریخ نویسان تا دوره اولیه اسلامی نیز آثاری از آن برجای بوده است همگی گواهی بر این مدعاست.